Wat is de actor-observer bias en hoe werkt het?

In dit artikel lees je meer over de actor-observer bias, ook wel actor-observer asymmetrie genoemd. Daarbij geven we enkele voorbeelden waarin je deze bias terug ziet komen. Tot slot vind je in dit artikel een aantal praktische tips om op je website in te kunnen spelen op deze bias! 

Wat is de actor-observer bias?

Je kunt de actor-observer bias zien als een cognitieve denkfout, die uitlegt dat mensen hun eigen gedrag achteraf anders zien dan neutrale omstanders. Deze bias komt voor in situaties met in ieder geval één actor en één of meerdere omstanders. Je zal de actor-observer bias het snelst herkennen in een situatie met een negatieve afloop. Een persoon zal in dit geval geneigd zijn om zijn of haar gedrag te wijten aan omgevingsfactoren. Daar waar een neutrale omstander het gedrag van de actor wijdt aan zijn of haar persoonlijkheid. In een positieve situatie zijn we sneller geneigd om gedrag te koppelen aan onze persoonlijkheid en ons karakter, waardoor deze bias veel minder snel optreedt. 

Actor-observer bias voorbeeld

Een goed voorbeeld van de actor-observer bias is een gesprek tussen een arts en zijn patiënt. De arts kan vaststellen dat het cholesterolgehalte van een patiënt te hoog is. De patiënt zal dit negatieve nieuws al snel wijten aan omgevingsfactoren of bijvoorbeeld aan genetische eigenschappen. Daar waar een neutrale omstander het te hoge cholesterolgehalte wellicht verklaart met de slechte eetgewoontes van de patiënt. 

Vergelijkbaar is een situatie waarbij een student slechte cijfers haalt. Een docent zal de slechte cijfers wijten aan onvoldoende inzet tijdens de colleges en het studeren voorafgaand aan de tentamens. Daar waar de student omgevingsfactoren, zoals bijvoorbeeld werkzaamheden in de straat of een jarige huisgenoot, als pijnpunt aan zal wijzen. 

Actor-observer bias tips

Het feit dat mensen geneigd zijn een probleem te verklaren door omgevingsfactoren te benoemen, maakt dat hier voor bedrijven kansen liggen. Speel in op deze omgevingsfactoren en de manier waarop je deze middels jouw product of dienst uit kunt sluiten. Probeer het benoemen van fouten die een persoon zelf maakt te voorkomen. De persoon zelf zal dit, op basis van de actor-observer bias, immers anders zien.